| Çok Dar Koridor Çakası – Turret Truck | Çok dar koridorlarda kullanılan, koridor içinde manevra yapma olanağı bulunmayan, yandan yüklemeli çatallı kaldıraç (forklift).
|
| Cost and Freight (C&F) | Malların yüklendiği andan itibaren, satıcı tarafından alıcıya teslim edilmiş sayıldığı, ancak gideceği yere kadar navlun masraflarının satıcıya ait olduğu uluslararası teslim şekli kavramı (Sigorta dahil değildir).
|
| Cost, Insurance and Freight (CIF) | Malların yüklendiği andan itibaren, satıcı tarafından alıcıya teslim edilmiş sayıldığı, ancak gideceği yere kadar navlun ve sigorta masraflarının satıcıya ait olduğu uluslararası teslim şekli kavramı.
|
| Çuval Arabası – Sack Barrow | Çuvala konulmuş malzemeleri taşımakta kullanılan el arabası.
|
| Dağıtılmış Stok – Distributed Inventory | Aynı malzeme stoğunun farklı yerlerde bulundurulması.
|
| Dağıtım – Distribution | Ürünlerin belirtilen zaman, miktar vb. koşullara uygun olarak, belirtilen yerlere sevk ve teslim edilebilmesi (gönderilmesi) için gerçekleştirilen işlemler bütünü (Bu kapsam altında, dağıtım merkezleri gibi tesisler de dikkate alınır).
|
| Dağıtım Ağı – Distribution Network | Ürünlerin sevk noktalarından teslim noktalarına kadar geçen süreçte yer alan, depo, rota, satış noktası, vb. gibi öğelerin tanımlandığı sistem.
|
| Dağıtım Gereksinimlerinin Planlaması – Distribution Requriments Planning (DRP) | Dağıtım ağı içinde hangi ürüne, ne zaman, ne kadar ve nerede gereksinim duyulacağının ve bu gereksinimin nasıl karşılanacağının plânlanması.
|
| Dağıtım Kanalı – Distribution Channel – Trade Channel | İşletmenin ürettiği ve/veya sunduğu malların/hizmetlerin, işletmeden son kullanıcıya kadar olan akışında, bu akış üzerinde yer alan noktaların bütünü (Örneğin dağıtım merkezleri, bayiler, satıcılar vb.)İşletmenin distribütör, zincir market, perakendeci, çağrı merkezi veya e-ticaret aracılığıyla ürünlerinin dağıtıldığı sistem.
|
| Dağıtım Kaynakları Planlaması – Distribution Resources Planning (DRP II) | Dağıtım gereksinimlerini karşılamak amacıyla taşıma araçları, depolama ve yükleme-boşaltma kapasiteleri, işçilik, finansman vb. dağıtım kaynaklarının belirli kısıt ve ölçütlere göre plânlanması.
|
| Dağıtım Merkezi – Distribution Center | Tedarikçi veya tedarikçilerden gelen ürünlerin; dağıtıma kadar geçen süre içinde depolama, katma değerli işlemler, elleçleme, ambalajlama ve sevkiyatının yapıldığı lojistik depolar.
|
| Dağıtım Merkezi Hizmet Ücreti – Distribution Center Fee | Dağıtım merkezinin yaptığı tüm lojistik faaliyetler için kg, palet vb. başına belirlemiş olduğu hizmet ücreti.
|
| Dalgasal Toplama – Wave Picking | Sevkedilecek malzemenin bekleme süresini enazlamak için toplama listelerini seçme ve sıralama yöntemi (Toplama emirlerinin, aynı ürünler, aynı taşıyıcı, aynı varış noktası biçiminde dalgalar hâlinde oluşturulmasıdır. Bölgesel toplamada toplama emirleri bölge bazında oluşturulur, tüm bölgeler aynı zamanda toplanır, ürünler daha sonra sınıflandırılır ve sevkiyata göre konsolide edilir. Dalgasal toplama ise daha hızlı bir yöntemdir, toplama emirleri düzenlenirken taşıma aracı ve varış noktaları dikkate alınır.
|
| Damping – Dumping | Bir malın pazar değerinin ve mâliyetinin altında satılması sonucu başka firmaların zarar görmesi.
|
| Dar Koridor – Narrow Aisle | Paletlerin raflara yüklenmesi ve boşaltılmasında yandan yüklemeli çakaların (reach truck) kullanıldığı koridor (Bu tip koridorların genişliği, 240-300 cm. arasında olup depo alanı kullanımı açısından daha verimlidir. ).
|
| Dar Koridor Çakası – Reach Truck | Dar koridorlarda kullanılan, yandan yüklemeli çatallı kaldıraç (forklift).
|
| Dara – Tare Weight | Taşıma kabının boş ağırlığı. Taşıma aracının boş ağırlığı.
|
| Darboğaz – Bottleneck | Sürecin kapasitesini sınırlayan aşama (Darboğaz kapasite arttırıldığında, süreç kapasitesi de buna paralel olarak artarken, darboğaz olmayan bir kapasite arttığında, süreç kapasitesi artmayacaktır.).
|
| Davet Listesi – Bidders List – Vendors List | İhale usulü ile mal veya hizmet satın almak üzere ihaleye davet edilen şirket listesi.
|
| Dayanıksız Mal/Yük – Perishable Freight, Perishabel Commodity | Kısa raf ömürlü, soğutma veya ısıtma gibi özel koruyucu hizmetler gerektirebilen, aksi durumda hızlı bozulabilecek veya değerini yitirebilecek yük (Genellikle taze meyve ve sebze için kullanılır).
|
| Dead Weight Cargo Capacity (DWCC) | Gemilerin yaz dönemi yükleme çizgisine kadar tümüyle yüklendiğinde taşıyabilecekleri yükün ağırlığı.
|
| Dead Weight Tonnage (DWT) | Bir geminin yük ve diğer ağırlıklar (yakıt, yağ, kumanya vb.) dahil, longton (1 longton = 1.016 kg) cinsinden taşıyabileceği en fazla ağırlık.
|
| Değer Zinciri – Value Chain | Müşteri isteklerine göre ilk madde/hizmetin temininden son madde/hizmet tüketimine kadar olan süreçte yer alan, birbirleriyle malzeme, hizmet ve bilgi akışı şeklinde ilişkilileri olan ve ürüne değer ekleyen işlemler bütünü.
|
| Değer Zinciri Analizi – Value Chain Analysis | Bir tedârik zinciri boyunca tüm zincir üyeleri tarafından gerçekleştirilen faaliyetler ile ilgili bilgilerin tanımlanmasına yönelik yapısal tasarım yöntemlerinin kullanımı.
|
| Değişim Mühendisliği – Reengineering, Business Process Reengineering (BPR) | Maliyet, kalite, hizmet ve hız gibi kritik performans ölçümlerinde etkin organizasyonel gelişmeler elde etmek için işletme süreçlerinin köklü bir şekilde yeniden düşünülmesi ve yeniden tasarlanması.
|
| Değişken Maliyet – Variable Cost | İş düzeyi veya miktarına bağlı olarak değişen mâliyet (Örneğin hammadde mâliyeti, enerji mâliyeti gibi).
|
| Değişken Ürün Gözü – Floating Slot | Boşaldığı zaman herhangi bir stok kalemini yerleştirmek için uygun olan yer.
|
| Delivered Duty Paid (DDP) | Belirtilen varış yerinde gümrük vergisi ödenmiş olarak yapılan uluslararası teslim şekli kavramı.
|
| Delivered Duty Unpaid (DDU) | Belirtilen varış yerinde gümrük vergisi ödenmeksizin yapılan uluslararası teslim şekli kavramı.
|
| Denetim İzi – Audit Trail | Bir kaydın içeriğini ya da kaynağını etkileyen değişimlerin elle ya da bilgisayarla işaretlenmesi.
|
| Denetlenebilirlik – Auditability | Verilerin, kaynak dokümanlara dayalı, doğruluğunun kanıtlanması kolay olan ve denetçilerin güvenebileceği çağdaş bir bilgi sistemleri özelliği.
|
| Deney Tasarımı – Design Of Experiments (DOE) | Belirli bir amaca (genellikle kalite geliştirme) yönelik olarak, temel etmenlerin belirlenmesi, bu etmenlerden kontrol edilebilenlerin etki düzeylerini değiştirerek bir dizi deneyin gerçekleştirilmesi, sonuçların istatistiksel olarak değerlendirilmesi ve en uygun etmen etki düzeyi kombinasyonunun belirlenmesi.
|
| Denge Ağırlıklı Çaka – Counterbalance Truck | Yükün ön tekerleğin önündeki çatala yerleştirildiği, arka tekerleğin üzerinde bulunan ağırlığın yükü dengelediği, çatalın salt dikey yönde hareket ettiği, öne veya arkaya gitmediği, diğer tüm hareketlerin aracın hareketi ile sağlandığı çaka.
|
| Dengelenmiş Performans Kartı – Balanced Scorecard | Finansal ve finansal olmayan iş performansı ölçümlerinin dengesinden oluşan sistematik bir performans değerlendirme sistemi.
|
| Dengeli Talep – Stable Demand | Yılın belli dönemlerinde değişkenlik göstermeyen talep.
|
| Deniz Ticareti – Seaborne Trade; Maritime Trade; Seaborne Commerce | Denizyoluyla yapılan ticaret.
|
| Deplasman Ton – Displacement Tonnage | Bir geminin su içindeki hacmi kadar (taşırdığı) suyun ağırlığı.
|
| Depo – Warehouse | Belirli nokta/noktalardan gelen ürünlerin/yüklerin teslim alınıp, belirli bir süre korunup, belirli nokta/noktalara gönderilmek üzere hazırlandığı, açık veya kapalı olan, güvenlikli alan.
|
| Depo Güvenliği – Warehouse Security | Yetkisiz personel, zararlı haşere, rüzgâr, yangın, sel vb. kontrol dışı unsurların depoya girmemesi için alınan önlemler ile giriş, bakım, temizlik vb. işlemlerin kaydı.
|
| Depo İşlem Hacmi – Throughput | Depolama işlem hacminin, ağırlık, adet vb. cinsinden ölçüsü (Örneğin teslim alınan ve sevkedilen mal miktarı toplamının yarısı).
|
| Depolama – Storage | Bir malın kullanılmak ya da sevkedilmek üzere belirlenen koşullara uygun olarak korunması işlemi.
|
| Depolama Maliyeti – Storage Cost | Malzemelerin fiziksel olarak depolanması (kira/amortisman, ısıtma, aydınlatma, sigorta, genel giderler vb.) ve elleçlenmesi (malzeme boşaltma, mal kabul, gruplama, paket açma, paket bölme, istifleme, yerleştirme, eksik tamamlama, toplama, yükleme vb.) ile ilgili masraflar.
|
| Depolama Planı – Storage Plan | Depo içinde bulunan veya bulunması plânlanan malzeme cinslerini ve işgâl ettiği hacimleri gösteren, kroki şeklinde ifâde edilmiş plân.
|
| Deray – Derail | Demiryolunda raydan çıkma durumu.
|
| Desi | Yük taşıma ücreti hesabında kullanılmak üzere; paket, sandık, koli vb. yüklerin üç boyutunun (en, boy, yükseklik) santimetre cinsinden birbiriyle çarpıldıktan sonra 3.000′e bölünmesi ile elde edilen değer (Karayolu taşımacılığında 3 dm3=1 kg olarak dikkate alınır. Yükün hacimsel büyüklüğü 3 dm3′ü 1 kg’dan küçük ise ağırlık 1 kg olarak alınır.).
|
| Destek Çubuğu – Bracing Bars | Bir rafı oluşturmada kullanılan temel bağlantı elemanı (İki ayak arasında taşıma veya dayanıklılığı arttırmak amacıyla yatay veya çapraz olarak kullanılırlar, birbirlerine kaynak yoluyla veya civata kullanılarak birleştirilirler).
|
| Dijital İmza – Digital Signature | Elektronik olarak üretilmiş, yetkililer tarafından kabul edilen, sayısallaştırılmış yetki işareti.
|
| Dinamik İşlem Kontrolü -Dynamic Process Control | Açıklama Ürünlerin çıkış performans kontrollerinin sürekli olarak yapılması.
|
| Dinamik Süreç Kontrolü – Dynamic Process Control (DPC) | Süreç çıktısını eniyilemek için, süreç performansının sürekli gözden geçirilmesi ve kontrol parametrelerinin ayarlanması.
|
| Dip Tarama – Dredging | Deniz, nehir, kanal tabanındaki çamurun kazılarak gemilerin ilerlemesi veya yanaşması için derinlik kazandırılması.
|
| Dış Kaynak Kullanımı – Outsourcing | Şirketlerin kendi temel (core) faaliyetlerine daha fazla odaklanmak, mâliyetlerini azaltmak, kaliteyi yükseltmek, verimliliğini arttırmak, sabit mâliyetleri değişken mâliyetler hâline dönüştürmek, ilgili tedârikçinin uzmanlık, yatırım ve yaratıcılık gücünden yararlanmak, pazara tepki hızını yükseltmek amaçlarından bir veya birkaçından yararlanmak üzere, varolan şirket faaliyeti veya faaliyetlerinin gereğinde ilgili varlıkları ile birlikte üçüncü parti şirketlere devredilmesi süreci.
|
| Doğrudan İletim – Direct Transmission – Point-to- Point Transmission | Üçüncü bir şahış karışmadan verinin doğrudan yollayıcıdan alıcıya ulaşması (noktadan noktaya iletim de denilmektedir).
|
| Doğrudan Kanal – Direct Channel | Şirketin, kendi satış elemanlarının, müşterilerine aracısız, doğrudan ürün/hizmet satışı yapması.
|
| Doğrudan Mağazaya Teslim – Direct Store Delivery | Ürünün ilk sevkiyat noktasından satış noktasına doğrudan gönderilmesi.
|
| Doğrudan Satış Noktası – Direct Retailer Location | Ürünleri doğrudan ana satıcı firmadan alan satış noktası.
|
| Doğrudan Sevkiyat – Direct Shipment | Ürünlerin, bir depolama işlemi yapılmaksızın müşteriye gönderilmesi.
|
| Doğrudan Üretim Malzemesi – Direct Production Material | Bir ürünün üretim sürecinde ve içeriğinde bulunan malzeme (ürün ağacında yer alan malzemeler).
|
| Doğrudan Yerleştirme – Direct Putaway | Depoda gelen malzemelerin, doğrudan ilgili lokasyona yerleştirilmesi.
|
| Dökme Yük – Bulk Cargo | Bir ambalaj içinde olmayan yük.
|
| Dökme Yük Kapasitesi – Grain Cubic Capacity | Gemi tümüyle dökme yüklerle yüklendiğinde alabileceği en büyük hacimsel yük miktarı.
|
| Dökme Yük Taşıyıcısı – Bulk Carrier | Petrol, tahıl veya maden gibi paketlenmemiş, şişelenmemiş veya herhangi bir şekilde ambalajlanmamış büyük miktardaki dökme yükleri taşıyan şirket.
|
| Doküman – Document | Fatura, satınalma emri vb. formların her biri.
|
| Dolaylı Satış Noktası – Indirect Retailer Location | Ürünleri distribütörden alarak tüketicilere satan satış noktası.
|
| Dolaylı/Distribütör Kanalı – Indirect/Distributor Channel | Şirketlerin ürünlerini önce distribütöre, distribütörün de bu ürünleri son kullanıcıya sattığı kanal.
|
| Dolgu Malzemesi – Filling Material | Taşımacılık sırasında ürünleri korumak üzere boşluk doldurmak için kullanılan paketleme malzemesi.
|
| Dolu Adres – Occupied Space | Başka bir malzeme tarafından kullanılmakta olan stok alanı.
|
| Dönemsel Sayım – Cycle Counting | Stok doğruluğunu sağlamak amacıyla, stoğun belirli dönemlerde bir düzen içerisinde sayılması ve kaydedilmesi işlemi.
|
| Donmuş Bölge – Frozen Zone | Üretim programının, öngörülen bir süre içinde değiştirilmemek üzere kesinleştirildiği kısmı.
|
| Dönüş Taşıması – Backhaulage | Gidiş ve dönüş taşıma ücretinin birlikte düşünülerek, bir araç ile götürülen yüklerin bırakılıp, aynı araç ve aynı/benzer güzergâh kullanılıp, farklı yüklerin getirilmesi. Gidiş fiyatının daha altında bir fiyat ile yapılan geri yöndeki taşıma şekli. Ters yöndeki bir taşımaya göre daha az trafik yoğunluğu olan yöndeki taşıma şekli.
|
| Dördüncü Parti Lojistik – Fourth Party Logistics (4PL) | Müşterilerine kapsamlı tedârik zinciri çözümleri sunmak için, kendi organizasyonunun kaynaklarını, yeteneklerini ve teknolojisini, üçüncü taraf lojistik (3PL) şirketleri ile biraraya getiren ve tüm zincirin tasarımını ve yönetimini üstlenen şirketler (4PL şirketleri, tüm tedârik zinciri boyunca değer katabilme uzmanlığına ve yeteneğine sahip olmak zorundadır).
|
| Düzenli Hat İşletmecisi – Liner | Tarifeli bir düzen içinde yük taşımacılığı hizmeti veren şirketler (Örneğin; denizyolu ile belirlenmiş bir sefer programına göre sürekli hizmet veren gemi hattı işletmecileri).
|
| E-Ticaret – E-Commerce | Mal ve hizmetlerin üretim ve dağıtımının bilgi ve iletişim teknolojileri vasıtasıyla yapılmasını kapsayan ve sürekli gelişen işletme yaklaşımının bir parçasıdır. Her türlü malın ve servisin bilgisayar teknolojisi, elektronik iletişim kanalları ve ilgili teknolojiler kullanarak satılması ve satın alınmasını kapsar.
|
| Ek Masraflar – Accessorial Charges | Taşımacılık sürecinde verilen ek hizmet ve ayrıcalıkların masrafları (Bu masraflar navlun ücretine dahil değildir ve genellikle sabir fiyat şeklindedir. Örneğin; toplama/teslimat, transit geçiş ayrıcalıkları, hareket halindeki ayrıcalıklar, cezalar, aktarma, yükleme/boşaltma vb.).
|
| Ekonomik Sipariş Miktarı (ESM) – Economic Order Quantity (EOQ) | Sipariş ve stok maliyeti toplamını enküçükleyecek şekilde tedarikçiye verilen sipariş miktarı.
|
| Eksik Tamamlama Turu – Breadman | Tedarikçilerin ikmâl faaliyetlerinin eşgüdümünde kullanılan özel bir kanban uygulaması (Bu uygulamada, öngörülen rota tipine göre teslîmat görevlisi, müşterinin lokasyonuna giderek ilgili stok alanını/kabını ürün ile doldurur. Dolayısıyla sipâriş miktarı belirli değildir. Müşteri önceden sipâriş vermediği gibi her gidildiğinde ne kadar teslimat yapılacağı da net olarak belirli değildir. Eksik olan kısım doldurulur. Bu durumda tedârikçi, önceden edinilmiş deneyimlere ve oluşturulmuş kurallara göre sevkiyat plânlaması yapar.).
|
| El Arabası – Hand Truck | Hafif yükleri, depolarda kısa mesafeler boyunca taşımak için kullanılan, iki veya daha çok tekerlekli, elle itilen araç.
|
| Elde Bulundurmama – Out of Stock ; Stock-out | Talep olmasına rağmen, satış veya teslîmat için belli bir noktada yeterince stok olmamasından kaynaklanan sorun.
|
| Elektronik Fon Transferi – Electronic Funds Transfer (EFT) | Ödemelerin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi.
|
| Elektronik Pazar – Electronic Marketplace | Birçok alıcı ve satıcının bir araya gelerek iletişim kurduğu ve alışveriş yaptığı sanal ortam.
|
| Elektronik Posta (E-Posta) – Electronic Mail (E-Mail) | Elektronik ortamlarda gönderilen mesaj.
|
| Elektronik Ticaret – Electronic Commerce | Mal ve hizmetlerin üretimi, tanıtımı, satışı, satın alınması vb. faaliyetlerin, elektronik ortamlar üzerinde, yazılımlar kullanılarak ve gerçek zamanlı (on-line) olarak yapılması (E-ticaret olarak da bilinir. B2B ve B2C şeklinde uygulanabilmektedir.).
|
| Elektronik Ürün Kodu – Elektronic Product Code (EPC) | Tedarik zincirindeki bir ürünün küresel olarak, anında ve otomatik tanımlanması ve izlenmesi için; kod versiyonu, üretici/imalatçı bilgisi, ürün tipi ve ürünün seri numarası bilgilerini içeren kod.
|
| Elektronik Veri Değişimi – Electronic Data Interchange (EDI) | Farklı kurumlar tarafından kullanılan ve sözkonusu kurumların yazılımları arasında amacına uygun olarak gerçekleştirilen, standart formatta veri aktarımı veya paylaşımı.
|
| Elle Toplama – Pick to Clear | Depo yönetimi sistemlerinde, genellikle sevkiyat noktalarına göre, küçük miktarların elle toplanması kuralı (Alan kullanımı için bu kural çok yararlıdır).
|
| Elle Toplama Sistemi – Manual Picking System | Depolarda ürünlerin herhangi bir ekipman kullanılmaksızın, elle toplandığı sistem.
|
| Elleçleme – Handling | Malzeme boşaltma, mal kabul, seçerek ayırma, teslim-tesellüm, paket açma, bölme, istifleme, yerleştirme, yerini değiştirme, yenileme-eksik tamamlama, toplama, ambalajma, yükleme vb. işlemler.
|
| Elleçleme Maliyeti – Handling Cost | Taşıma, hazırlama ve diğer yükleme/boşaltma faaliyetleri ile ilgili mâliyet.
|
| En Az Toplam İşlem İlkesi – Principle of Minimum Total Transactions | Tedarik zinciri boyunca gerçekleştirilen toplam işlem say??sını en aza indirme ilkesi (Tedârik zincirini yönetmenin bir amacı, bu ilkeyi uygulamaktır.).
|
| En İyi Uygulama – Best Practice | Belli bir faaliyetin gerçekleştirilmesine yönelik çok iyi sonuçlar veren ve diğer şirketler tarafından örnek alınan süreç veya sistem.
|
| Entelektüel Mülkiyet – Intellectual Property | Patenti, telif hakkı, ticarî veya hizmet markası olan ürünler.
|
| Envanter – Inventory | İşletmedeki tüm demirbaş ve stokların fiziksel ve/veya malî listesi.
|
| Erişim Alanı – Access Space | Raf gözü veya istiflere erişmek için kullanılan geçit (Malzeme sayımı amaçlı olarak kullanılır).
|
| Erteleme İlkesi – Postponement Principle | Bazı özel işlemlerin, tam sevkiyat öncesi yapılacak şekilde ötelenmesine ilişkin üretim veya dağıtım ilkesi.
|
| Eskimiş Demode Stok – Obsolete Inventory | Geleceğe yönelik talebi olmayacağı düşünülen stok.
|
| Eskimiş Demode Stok – Obsolete Inventory | Geleceğe yönelik talebi olmayacağı düşünülen stok.
|
| Esnek Miktarlı Sözleşme – Quantity Flexibility Contract | Alıcı tarafından satın alınacak ürün toptan satış birim fiyatının, satıcı tarafından belirlendiği ve satıcının satılamayan her ürünün belli bir miktarı için geri ödeme yaptığı sözleşme.
|
| Esneklik – Flexibility | Tüketici taleplerini en kısa sürede, etkili ve verimli bir şekilde karşılayabilme yeteneği.
|
| Etik Dışı Satış – Back-Door Selling | Ürün ve hizmet satın almak isteyen kurumlara tedârikçilerin sunduğu ve bu kurumlar için avantaj yaratan ancak etik olmayan satış şekli.
|
| Etiket – Label | Üzerine takıldığı ürünle ilgili bilgiler taşıyan metal, plastik, kağıt vd malzemelerden yapılmış nesne
|
| Etiketleme – Labelling | Etiket ile ürün tâkibi yapılan depolarda, ürünün depoya alınmadan önce ürüne uygulanan kodlama işlemi.
|
